Την τελευταία φορά που μας ζητήθηκε να κάνουμε μεγάλες υποχωρήσεις, οδυνηροί συμβιβασμοί ήταν τότε το σλόγκαν, βρεθήκαμε με τα χέρια ψηλά , προ τετελεσμένων , και κολλημένοι στον τοίχο από τη διεθνή κοινότητα.
[…Σε δηλώσεις ύστερα από συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Λιλλήκα, ο κ. Van der Linden είπε ότι χρειάζεται να γίνουν παραχωρήσεις και από τις δύο πλευρές, όπως επίσης οδυνηρά βήματα, προς την κατεύθυνση της επανένωσης της Κύπρου…]
Τάδε έφη ο κύριος Van der Linden. Και δεν έχω κανένα λόγο να αμφισβητώ τις προθέσεις του αλλά ούτε και την ειλικρίνεια του. Απλά την τελευταία φορά που μας ζητήθηκε να κάνουμε μεγάλες υποχωρήσεις, οδυνηροί συμβιβασμοί ήταν τότε το σλόγκαν, βρεθήκαμε με τα χέρια ψηλά , προ τετελεσμένων , και κολλημένοι στον τοίχο από τη διεθνή κοινότητα. Ούτε λίγο ούτε πολύ μας ζητήθηκε να πληρώσουμε τα σπασμένα, να χρεωθούμε τη ζημιά και την ευθύνη, να δεσμευτούμε για το μέλλον και τέλος να πούμε κι ευχαριστώ.
Γι’αυτό ανησυχώ κάθε φορά που ακούω για οδυνηρούς συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Γιατί έτσι αόριστα διατυπωμένο δεν μπορεί παρά να αφήνει, για ακόμα μια φορά, παράθυρα για διφορούμενες ερμηνείες και παρανοήσεις. Τώρα που τα ξανασκέφτομαι, αυτή η δήλωση ταιριάζει γάντι σε όλους. Στην κυβέρνηση στην αντιπολίτευση, στο κατοχικό καθεστώς , στην Τουρκία , στην Ελλάδα… Ακόμα και οι «παραδοσιακοί» Αγγλοαμερικανοί μας φίλοι θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν τέτοια δήλωση.
Αλήθεια, πόσο οδυνηρά πρέπει να είναι αυτά τα βήματα. Τι εννοούμε λέγοντας «υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές» Άραγε η συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ είναι για κάποιους οδυνηρός συμβιβασμός; Μήπως κάποιοι που έκαναν την παρανομία και το έγκλημα , εθνική εξωτερική τους πολιτική, μπορεί να εκλάβουν την νομιμότητα σαν παραχώρηση προς την κατεύθυνση της επανένωσης της Κύπρου; Και από την άλλη. Μήπως για κάποιους άλλους η απάρνηση του κράτους, του έθνους, της πατρίδας, της θρησκείας να είναι αυτά οδυνηρά βήματα; Πότε ένα βήμα φτάνει άραγε στα όρια του οδυνηρού; Όταν δεχτείς να αλλάξεις την ιστορία σου με βάση τα συμφεροντολογικά πρότυπα των εκάστοτε ισχυρών; Μήπως το οδυνηρό φτάνει να πλήξει ακόμα και την αξιοπρέπεια ενός ολόκληρου λαού;
Δεν ξέρω.
Γι’αυτό πιστεύω ότι καλύτερα θα ήταν, παρά να γίνονται αυτές οι βαρύγδουπες δηλώσεις και να αφήνονται να ερμηνευτούν ανάλογα από τον καθένα , να διατυπώνονταν λίγο πιο συγκεκριμένα και να έδιναν μια πιο ξεκάθαρη θέση , τουλάχιστον από κάποια υπεύθυνα χείλη. Ας μας πει επιτέλους ο κύριος Van der Linden. Πώς αντιλαμβάνεται για την κάθε πλευρά τα οδυνηρά βήματα. Ένα προς ένα. Να καταλάβουμε κι εμείς τι εννοεί. Αυτός ή και το Συμβούλιο της Ευρώπης ενδεχομένως. Με τέτοιου είδους χρησμούς , μάλλον περιπλέκονται τα πράγματα. Άστε που αφήνουν και κάποιες υποψίες για την αντικειμενικότητα και το αίσθημα δικαίου που θα έπρεπε να χαρακτηρίζουν την Ευρωπαϊκή κοινωνία.