Η κινηματογραφική μουσική ενισχύει την εικόνα, συμβάλλει στη δημιουργία των διαθέσεων και την αυξομείωση των εντάσεων. Με τη σειρά της μέσω του σινεμά φτάνει σε περισσότερους ανθρώπους και πολλές φορές βρίσκει ένα ακόμη λόγο ύπαρξης. Τελικά όμως, και τα δύο στοιχεία χρησιμοποιημένα και συνδυασμένα σωστά μπορούν να δώσουν ένα έγκυρο αισθητικά αποτέλεσμα. Όταν πρόκειται δε για ταινίες με θέμα μουσική ή μουσικούς η σχέση μουσικής και εικόνας ενισχύεται, τονίζεται και τα δύο συχγωνεύονται.
Από τότε που ο ήχος εισέβαλε – κυριολεκτικά – στο σινεμά, φέρνοντας φυσιολογικά μαζί του και τη μουσική, γράφτηκαν χιλιάδες σελίδες και θεωρίες για τη σχέση τους. Ακόμη όμως και πριν τον ‘Τραγουδιστή της τζαζ’ του 1927, του οποίου η επιτυχία έπεισε τα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ για την ανάγκη για συγχρονισμένο ήχο και προδιέγραψε την ολοκλήρωση της διαδικασίας μετάβασης του κινηματογράφου στη νέα του εποχή, υπήρχαν πολλές συζητήσεις, ακόμη και για το εάν θα ‘έκανε καλό’ ο ήχος στην εικόνα και την αλήθεια της.
Το σινεμά, που ήταν στα πρώτα χρόνια της παιδικής του ηλικίας, έκτοτε ενηλικιώθηκε, ωρίμασε και εξελίχθηκε. Όσον αφορά τη σύγχρονη δυτική μουσική, στην μετά – MTV εποχή υπήρξαν κάποια εξαιρετικά παραδείγματα μουσικών ταινιών που εξερεύνησαν ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες και τα όρια. Δε χρειάζεται να θυμίσουμε το ρόλο της τεχνολογίας σε όλα τα πιο πάνω, αφού συνέτεινε τα μέγιστα στην τελειοποίηση της κινηματογραφικής εμπειρίας τόσο οπτικά, όσο και ακουστικά.
Όμως και ενωρίτερα υπήρξαν σημαντικές ταινίες που καθόρισαν την αισθητική του σύγχρονου soundtrack – όρος που χρησιμοποιείται πλέον ευρέως όσον αφορά την μουσική επένδυση μιας ταινίας. Τα 2001 A Space Odyssey, Easy Rider, και Bonnie and Clyde έκαναν σημαντική χρήση σύγχρονης μουσικής, ενώ τα Monterey Pop, Woodstock, και Gimme Shelter μετέφεραν την εμπειρία της ζωντανής ροκ συναυλίας στη μεγάλη οθόνη. Σημειώνουμε επίσης και τις κινηματογραφικές περιπέτειες των Beatles και τις ταινίες που γύρισε ο Elvis Presley. Προχωρώντας στη δεκαετία του ’70 ξεχωρίζει το Nashville του Robert Altman αλλά και τα All That Jazz και Cabaret του Bob Fosse, το Rocky Horror Picture Show (1975, Jim Sharmon) και το The Last Waltz του Scorsese. Φτάνοντας στη δεκαετία του ’80 βλέπουμε την ‘έκρηξη’ του soundtrack με εμπορικές ταινίες όπως το Flashdance, το Footloose, και το Dirty Dancing, αλλά και αριστουργημάτων όπως το Amadeus του Milos Forman (1984). Είχαμε επίσης τη ροκ θεματολογία των This Is Spinal Tap (1984, Rob Reiner) και Sid and Nancy (1986, Alex Cox) και το jazz βιογραφικό Bird του Clint Eastwood, για τη ζωή του θρυλικού Charlie ‘Bird’ Parker. Τη δεκαετία του ’90 είδαμε τα Reservoir Dogs και Pulp Fiction του Quentin Tarantino να δίνουν νέο ύφος και νέα δυναμική στο soundtrack. Είδαμε όμως και σημαντικές ταινίες όπως το The Piano της Jane Campion, το Shine του Scott Hicks, το The Red Violin του François Girard το Hilary and Jackie του Anand Tucker και το Buena Vista Social Club του Wim Wenders. Με τη νέα χιλιετία οι αμερικάνικες παραγωγές με θέμα μουσική ή μουσικούς συνέχισαν την παράδοση που τις θέλει να διακρίνονται και στα Όσκαρς: Το Ray (2005) ακολούθησε το Walk The Line που ένα χρόνο ενωρίτερα διακρίθηκε στα βραβεία της Ακαδημίας. Σημαντικά όμως ήταν και τα I’m Not There του 2007, μια αριστουργηματική ματιά στη ζωή του Μπομπ Ντίλαν αλλά και το The Pianist του Roman Polanski που διακρίθηκε στα Όσκαρς το 2002. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα.
Θα ήταν βέβαια παράλειψη να μην αναφέρουμε τη σημασία του σινεμά στο να φέρνει το κοινό σε επαφή με την κλασική συμφωνική μουσική, είτε αυτή που γράφτηκε ειδικά για μια ταινία (Προκόφιεφ, Ρ. Στράους, Σεν-Σανς), είτε δανεισμένη από μεγάλους συνθέτες (Μότσαρτ, Ραχμάνινοφ, Μάλερ και τόσοι άλλοι). Εξάλλου, πολλές ταινίες έχουν γίνει με θέμα τη ζωή συνθετών, όπως το Immortal Beloved (για τη ζωή του Μπετόβεν), το Tchaikovsky, το Mahler και το Franz Schubert.
Οι ταινίες που θα προβληθούν στο Φεστιβάλ “More like music than fiction – Μουσική και κινηματογράφος” που διοργανώνει ο Όμιλος Κινηματογραφίας και Φωτογραφίας του Πολιτιστικού Εργαστηρίου Αγίων Ομολογητών, είναι συγγενικές με όλα τα πιο πάνω. Αποτελούν κάποια παραδείγματα της σύγχρονης σχέσης του σινεμά και της μουσικής. Ταυτόχρονα όμως οι εννέα αυτές ταινίες εξερευνούν πολύ ενδιαφέροντα θέματα όπως για παράδειγμα το μουσικό είδωλο και τα πάθη του, τις εξαγνιστικές ιδιότητες της μουσικής και το πως η μουσική μπορεί να τονίσει τα κοινωνικά, πολιτισμικά και πολιτικά μηνύματα που μια ταινία θέλει να δώσει.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ:
25 Οκτωβρίου, Δευτέρα: Control
28 Οκτωβρίου, Πέμπτη: Walk the Line
1η Νοεμβρίου, Δευτέρα: The Legend of 1900
4 Νοεμβρίου, Πέμπτη: 24 hour Party People
8 Νοεμβρίου, Δευτέρα: Ρεμπέτικο
11 Νοεμβρίου, Πέμπτη: The Wall
15 Νοεμβρίου, Δευτέρα: Les Choristes
18 Νοεμβρίου, Πέμπτη: When You´ re Strange
22 Νοεμβρίου, Δευτέρα: La Vie en Rose
Ώρα προβολής: 21.00