Κάποτε ο Ουμπέρτο Έκο σχολίαζε μια φράση που στις μέρες μας ακούγεται συχνά. Ότι η εποχή μας μοιάζει με μεσαίωνα. Ότι διανύουμε μια σκοτεινή μεταβατική περίοδο που τουλάχιστον απο πλευράς πνεύματος θυμίζει εκείνη του μεσαίωνα. Παρατήρησε λοιπόν οτι παρόλη την πνευματική παρακμή της εποχής μας, δεν μπορούμε να την παραλληλίσουμε με τον μεσαίωνα για μερικούς πολύ σημαντικούς λόγους. Ένας απο αυτούς, ο σημαντικότερος ίσως, είναι το γεγονός οτι…
στον μεσαίωνα η σταθερότητα και η επανάληψη πρόσφεραν σιγουριά και ηρεμία στους ανθρώπους, ενώ αντίθετα, οτιδήποτε καινούργιο και άγνωστο γεννούσε αμφιβολίες, ανασφάλεια και καχυποψία. Κάτι που στις μέρες μας ισχύει απο την ανάποδη. Εντελώς το αντίθετο δηλαδή. Η σταθερότητα και η επανάληψη δημιουργούν άγχος και ανασφάλεια στους ανθρώπους ενω η καινοτομία και η ανανέωση δημιουργούν αίσθημα σιγουριάς και ηρεμίας.
Ίσως όλο αυτο να είναι ενα επακόλουθο, ενα κατάλοιπο εκείνου του μεταπολεμικού καταναλωτικού οργασμού που κατάφερε να εμβολιάσει με τους νόμους του όλες σχεδόν τις πτυχες της σύγχρονης κοινωνίας, ακόμα και της τέχνης. Είναι εκείνη η ανάγκη που αναγκάζει με τη σειρά της τις εταιρίες, κάθε 6 μήνες να λανσάρουν καινούργιο μοντέλο, καινούργιο όνομα σε καινούργια συσκευασία, άσχετα αν το περιεχόμενο έχει αλλάξει ελάχιστα ή καθόλου. Η οδοντόκρεμα μεσα σε λίγους μηνες προσθέτει στο όνομα της ενα plus για να γίνει αμέσως μετά plus 2 , plus 2 ultra, plus 2 ultra formula B, plus 2 ultra formula B active κ.ο.κ. Οι εταιρίες νοιώθουν την ανάγκη του καταναλωτή να βλέπει συνεχώς κάτι καινούργιο. Μια ανάγκη που οι ίδιες δημιούργησαν και συντηρούν. Το γεγονός οτι τα πράγματα προχωρούν, ακόμα και στα εργαστήρια οδοντόκρεμας, είναι σημάδι οτι η επιστήμη προχωρά, ο κόσμος προχωρά, και υπάρχει επιτέλους ελπίδα. Γιαυτό μπροστά σε όλο αυτο το παιχνίδι νοιώθουμε ήρεμοι , καθησυχασμένοι. Επειδή κάποιοι δουλεύουν για μας, για να βελτιώσουν τη ζωή μας, το μέλλον μας. Και γιαυτό πολλές φορές αποφεύγουμε να κοιτάξουμε την ουσία, το περιεχόμενο, του κουτιού . Απο φόβο μήπως ανακαλύψουμε οτι τελικά η αλλαγή έγινε μόνο στην ετικέτα και οτι το περιεχόμενο δεν άλλαξε ουσιαστικά ποτέ. Αντίθετα οταν κάτι παραμένει το ίδιο για πάνω απο μια σεζόν, τότε γινόμαστε καχύποπτοι. Σημαίνει οτι κάποιος δεν επενδύει πια , δεν δουλεύει να το βελτιώσει και επομένως δεν μας προσφέρει καμία ελπίδα αλλαγής για το μέλλον.
Είναι με αυτή την ψυχολογία που κινούνται και τα νήματα της πολιτικής σε όλο τον κόσμο. Σε όλες τις προεκλογικές αναμετρήσεις , όλοι οι υποψήφιοι έχουν πάντα τα ίδια επιχειρήματα. Την ανανέωση , την αλλαγή, το μέλλον. Και ο κόσμος εξακολουθεί να συγκινείται και να τους ψηφίζει παρόλο που την ίδια στιγμή μπορεί να παραδέχεται το γνωστό “αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν κάτι θα ήταν παράνομες”
Και τα εκλογικά προγράμματα φυσικά δεν γλυτώνουν απο αυτή τη διαλεκτική. Τα προβλήματα των κοινωνιών παραμένουν τα ίδια για τους ίδιους πάντα λόγους. Αλλάζοντας όμως φρασεολογία και δίνοντας “νεοτερίστικες” ονομασίες στα πράγματα, οι κυβερνήσεις καταφέρνουν να δίνουν στον κόσμο εκείνο που ζητά. Μια ψευδαίσθηση αλλαγής. Μια ελπίδα για καλύτερο μέλλον. Άσχετα αν αυτό δεν έρχεται ποτέ. Πράγμα που δεν αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα γιατί καμιά σύγχρονη κοινωνία δεν θα ψάξει πιο βαθιά απο τη συσκευασία. Αυτά τα κάνουν κάποια ανήσυχα μυαλά, που εύκολα μπορούν να κατηγορηθούν για καχυποψία, συντηρητισμό και παρελθοντολογία. Δαιμονοποιούνται και απομονώνονται. Με την κατηγορία οτι αμφισβήτησαν την αλλαγή οι ελπίδες τους για επιβίωση είναι ελάχιστες.
Και έτσι οι κυβερνήσεις , μέσα απο τους πανηγυρισμούς και τις επευφημίες του λαού, συνεχίζουν να “προοδεύουν” και να “εξελίσσονται” Δεν δίνουν φυσικά λύσεις στα προβλήματα, αλλά τους δίνουν άλλο όνομα. Κάπως έτσι φτάσαμε στην Ιερή Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, που δεν κατάλαβα ποτέ μου τι θα μεταρρυθμίσει , πότε και πώς. Πάντως η εκπαίδευση μας πρέπει να εκσυγχρονιστεί πάση θυσία , όπως δήλωσε και ο Υπουργός της επαναπροσέγγισης με το ζόρι. Το Κυπριακό δεν είναι πλέον πρόβλημα εισβολής και κατοχής . Αυτά είναι συντηρητικούρες για αρτηριοσκληριομένους κρυπτοφασίστες. Τώρα έγινε πρόβλημα “επανένωσης” της πατρίδας μας. Τα ξενόφερτα σχέδια μετονομάζονται σε “κυπριακή λύση”. Η επιδιαιτησία έγινε “προσφορά υπηρεσιών για διατήρηση της κινητικότητας τώρα που υπάρχει το μομέντουμ” . Το Δεν Ξεχνώ έγινε Ξεχνώ, ενώ η δίψα για Ελευθερία, ξαφνικά έγινε δίψα για Ειρήνη. Σε συνέδρια ύποπτων “μη κυβερνητικών οργανώσεων” αποφασίζεται οτι ο “πατριωτισμός” είναι μια ιδεολογία που έκλεισε τον κύκλο της. Τώρα, είμαστε όλοι Παγκόσμιοι Πολίτες. Δεν λέμε Έθνος! Ντροπή. Λέμε κράτος. Και αυτό με πολλή μετριοφροσύνη και ευλάβεια μήπως παρεξηγηθούμε οτι ήμαστε, έστω και σ’αυτό, απόλυτοι ! Τα κόμματα εκλέγουν νέους κομματάρχες στο πηδάλιο και όλοι διερωτώνται πως αυτό θα επηρεάσει την πορεία τους. Η Ευρώπη αναλώνεται σε καινούργια προγράμματα και σε νέες στρατηγικές. Τα κράτη ανανεώνουν τις σχέσεις τους με τους γείτονες τους όπως απαιτεί η νεα τάξη πραγμάτων. Καινούργιες οικονομίες, καινούργιες γενιές πολιτών. Και επιτέλους! Η ΑΛΛΑΓΗ!! Έχουμε καινούργιο πλανητάρχη! Πόση αλλαγή πλέον Θεέ μου . Μπορεί αυτός ο πλανήτης να αντέξει τόσες μεγάλες αλλαγές;
Τόσες κι αλλες τόσες μπορεί. Όσο τα προβλήματα δεν ξεσκεπάζονται αλλά αντίθετα κρύβονται περίτεχνα πίσω απο “εκσυγχρονισμένες” ονομασίες, εμείς απλά θα κρύβουμε την πληγή αλλά όχι τον πόνο.